Rubrieken en Artikelen

U kent de Beatles neem ik aan (voor de hardcore-klassieken onder u: die achterneven van Dowland, met hun elektrische luiten). Goed. Dan weet u misschien dat Beatle McCartney ook wel eens iets deed zonder de anderen. Yesterday is daarvan het bekendste voorbeeld. Da’s Paul op zang en gitaar, begeleid door een strijkkwartet.

Zo is er ook Blackbird. Daar is Paul helemaal alleen met zijn acoustische gitaar. Het gitaarpartijtje van dat nummer is zo aantrekkelijk dat elke gitarist ter wereld het wel eens na heeft proberen te spelen (wat niet iedereen lukte, getuige die gitaarwinkel in Amsterdam waar dat lied VERBODEN is..).

Ook ik heb me eraan gewaagd. De accoordjes zijn duidelijk, maar ik heb mij altijd afgevraagd wat onze Paulus nu PRECIES met zijn rechterhandje deed. Hoe hij dat typische slagje kreeg. Dat ietwat ongedefinieerde maar mooi vullende geluidje. Of anders gezegd: die volkomen adequate begeleiding die toch elke vorm van geleerdheid mist, en daardoor zo muzikaal is. De vraag is weer actueel, dankzij het hoogfijne Jenny Wren, van Pauls nieuwe album Chaos and Creation in the Backyard.

Wel, het mysterie is nu ontrafeld, mede dankzij de Engelse koningin Elisabeth II. Ter viering van haar 50-jarige regeringsjubileum gaf zij enige tijd geleden een popfestival in haar backyard. Daarvoor had zij de Beatles gevraagd. Van de Fab Four bleek alleen McCartney nog springlevend te zijn. Hij kwam en speelde, en de camera stond er bovenop. En mijn video stond aan. En hij deed Blackbird.

Wat ik zag was het volgende: hij maakt met de duim een fingerpicking-beweging (speelt op elke achtste tel een basnoot, waarbij de duim springt tussen twee snaren, een soort ‘hoem-pa’) en veegt daartussendoor met de wijsvinger heen en weer over de middensnaren. Dat is dus een ’tokkel’ waarin een ‘slagje’ verwerkt zit. Goed, ik weer Blackbird spelen. Nog steeds voelde ik nattigheid. Het was nog niet echt.

Het geheim behoefde verdere ontsluiering. In een interview in het blad Guitar Player vertelde Paul dat hij op zijn recente Amerikaanse tour één van zijn vingers tot bloeden gespeeld had met de liedjes die hij op de acoustische gitaar deed. Hoe is dat in vredesnaam mogelijk, dacht ik, met die paar liedjes. Maar diezelfde avond, na een beetje stoeien met Jenny Wren, voelde ik een pijntje in een vingertop. Het stekende pijntje van een nagel die losscheurt van het vlees. Ha, ik moest op de goede weg zitten. Maakt u zich overigens geen zorgen, het McCartney-spel is niet slecht voor de volksgezondheid, ik experimenteerde maar wat. En Amerikaanse stadiontournees of andere serie-optredens vreten sowieso aan vingers en nagels.

De uiteindeljke oplossing liep over een ander koningshuis, dat van Oranje. Ik had gespeeld bij de doop van het prinsesje Alexia. Op goed moment zat ik daar de video-opname van te bekijken. Mijn eigen rechterhand prominent in beeld. Ik speelde de lage E-snaar. Daarna bewoog de duim terug, richting ruststand. Maar wel een opvallend lang eind. Het leek warempel wel of ik ook een hogere snaar speelde. Niet dus.

Conclusie: die fingerpicking van McCartney bij Elisabeth kon gezichtsbedrog zijn. Dan speelde hij maar één snaar i.p.v. twee. McCartney in eerder genoemd interview: “John (Lennon, PP) liet mij zien hoe je moest fingerpicken. Mij lukte het niet, ik ontwikkelde een slagje waarbij ik met mijn wijsvinger heen en weer ga”.

Tijd voor 1 plus 1: Macca speelt op elke kwartnoot met zijn duim een bas. En veegt daartussenin ritmisch met de wijsvinger heen en weer. Werkelijk simpel. Ziet er als volgt uit:

Fragment van de gitaarbegeleiding van Blackbird (origineel is te horen op “The White Album” uit 1968). “i” is wijsvinger, m middelvinger, p duim (notatie: PP).

En dan te bedenken dat de Blackbird-begeleiding McCartney’s interpretatie vormt van de nog tamelijk virtuoze fingerpicking-beweging. En dat de klassieker Yesterday uit een eerdere periode stamt. Die moet dan helemaal simpel zijn. En is het ook. Luister maar eens goed. Nog één opmerking: McCartney heeft weliswaar een bepaald slagje, maar denk niet dat de oude rot zich laat beperken door een maniertje. Dat zien we aan Jenny Wren, waar Blackbird-achtige liggingen (met de open g-snaar als intern ‘pedaal’) moeiteloos worden gecombineerd met gewone accoordliggingen. Aanbevolen.