Haydn voor twee gitaren, te Delft
Ondergetekenden willen U gaarne uitnodigen tot het bijwonen van een bijzonder gitaarconcert. “Bijzonder” om meerdere redenen (objectieve redenen wel te verstaan, want hoewel wij onszelf best bijzonder vinden zouden wij nooit een concert louter daarom ‘bijzonder’ durven noemen).
Zo is daar het bijzondere feit dat wij historische gitaren bespelen (Paul een echte Lacote uit 1823 en David een eveneens dure kopie van een echte Fabricatore van 1822). Dat is in de mode, globaal gezien, maar zelfs voor de cultuurstad Delft en omstreken blijft het toch een zeldzame gebeurtenis. Onze gitaren zijn mooie kleine dingetjes met een fraai helder geluid: de klank van de vroeg-romantiek, de periode van de “Guitaromanie”, toen de zessnarige gitaar ‘nieuw’ was, en in de mode, en zo’n beetje iedereen erop speelde.
Ons concert is ook bijzonder vanwege de gespeelde componist: Joseph Haydn (1732-1809). Een onvervalst A-merk onder de componisten, altijd in één adem genoemd met die andere “Weense klassieken”, Mozart en Beethoven. Bijzonder fraaie muziek dus, en dat ‘ie er dan, met een onbegrijpelijk onuitputtelijke fantasie, ook nog eens ZOVEEEEL van schreef, voor alle denkbare instrumenten, is ook al weer bijzonder. Maar het bijzondere waar wij op doelen is dat hij helemaal NIETS schreef voor òns instrument, de gitaar. Niet omdat hij er de pest aan had, maar omdat Haydn de gitaar in haar huidige vorm niet kende. De zessnarige variant met haar virtuoze bespeling kwam namelijk pas van de grond na 1800, en toen was Haydn al oud en wenste hij zijn laatste scheppingskrachten in te zetten voor het schrijven van grote symfonieën voor de Europesche cultuurcentra, zoals Londen.
Joseph H.
Dat wij als gitaristen toch mee kunnen snoepen van Haydn’s smakelijke nootjes is te danken aan de Fransman François de Fossa, die rond 1810 diverse van Haydn’s strijkkwartetten voor twee gitaren bewerkte. De Fossa zelf was een voortreffelijk componist, en bevriend met vooraanstaande gitaristen als Aguado en Sor. Door ons maakt u dus ook indirect kennis met deze De Fossa. Of direct met De Fossa, en indirect met Haydn, afhankelijk van hoe je het wilt zien.
Naast een viertal door De Fossa bewerkte strijkwartettten (alle uit Haydn’s opus 2), hoort u in ons programma ook het openingsdeel uit Haydn’s beroemde Londense symfonie. Die hij dus schreef in plaats van een ongetwijfeld onsterfelijk geworden gitaarsonate. De bewerking (uit ca. 1825) is van de Italiaan Ferdinando Carulli, ook een bekende gitarist, die in alle genres componeerde en bewerkte. En ons 341 opusnummers naliet. Bijzonder veel.
Wat, zegt u verbijsterd, spelen jullie die stukken voor strijkkwartet en symfonieorkest op twee gitaren? Dat is bijzonder! Tsja, zeggen wij, als dat bijzonder lijkt dan is dat mooi meegenomen, maar dat is het eigenlijk niet. Twee gitaren, oftewel twaalf snaren en vier handen, da’s al heel veel! Op de gitaar is meer mogelijk dan je denkt. Dat weet u misschien niet, maar daar kom je op een dag achter als je je, zoals wij, bezighoudt met de gitaar en haar bespeling.
Zeer bijzonder is ook de concertlokatie: de Synagoge, aan de Koornmarkt 12 te Delft. Een mooie ruimte waar je anders nooit komt, met een fraaie akoestiek, gebouwd in 1861. Er zijn 100 plaatsen. Zorg dat je er één te pakken krijgt, of zoveel als nodig voor ieder familielid en iedere kennis die te porren is om mee te gaan.
Het programma dat wij spelen brengen wij later in juli nog viermaal in Slovenië, op diverse historische lokaties met onuitsprekelijke namen, geschreven met vreemde accenttekens, in het kader van het Oude-Muziek-Festival aldaar, waar ze ons gaarne uitnodigen omdat de Nederlanders een goede reputatie hebben op het gebied van de uitvoeringspraktijk van oude muziek. In welke mate de ondergetekenden op dat vlak een tik van de molen hebben meegekregen, moet u op de bewuste 4de juli a.s. maar zelf komen beluisteren. Het concert zal een pauze bevatten (vallend tussen eerste en tweede helft), zodat jongeren, of anderen die niet het hele concert willen of kunnen bijwonen ook één helft kunnen meepikken.
Namens ons bent u van harte welkom!
David van Ooijen & Paul Pleijsier
PROGRAMMA:
-kwartet opus 2#1 in F (Haydn/De Fossa)
-Londense Symfonie, eerste deel (Haydn/Carulli)
-kwartet opus 2#6 in GPAUZE
-kwartet opus 2#4 in A
-kwartet opus 2#2 in EDavid van Ooijen en Paul Pleijsier, vroeg-romantische gitaar
(Gary Southwell, naar Fabricatore 1822; Pierre René Lacote 1823)Zondag 4 juli 2010, Synagoge, Koornmarkt 12, Delft
Aanvang 19.30. Toegang vrij, vrijwillige bijdrage ter dekking van de onkosten.