Rubrieken en Artikelen

Ik gebruik vaak een capo. Ik heb er een hoop, van uiteenlopende merken. Overal, zelfs in de keuken slingert er wel één rond. Weer andere liggen netjes in de la, in een speciaal capo-bakje. De selectie, de crème de la crème onder de capi, heeft een plaats in mijn doorzichtige meeneem-etuitje.

Capo’s zijn (samen met snoeren..) de grootste bron van potentiële ellende op het podium. Je bent je capo of kwijt, of vergeten op te zetten, of hij zit te hoog of te laag, of hij is niet genoeg aangedrukt waardoor snaren uitdoven of rammelen. Allemaal meegemaakt. Hoofd erbij houden dus…

Voor nylon snaren gebruik ik altijd de Duitse “Heriba”, een (bedrieglijk) simpel ding van plastic. Dat was decennialang zo’n beetje de enige capo waar je zelf de druk van kon instellen. Makkelijk in het gebruik, licht en goedkoop. Mijn default dus, een andere capo zou van goeden huize moeten komen om de Heriba eruit te drukken. Hij berust op een patent uit 1973 van ene Herbert Bauernfeind, zo lees ik op het internet. “Bauernfeind” – boerenvijand, als je ‘boer’ leest als ‘onverlichte’, ‘onwetende’, dan is alles duidelijk.

Heriba

Nou heb ik ook een paar nieuwere capo’s in bezit die op z’n minst interessant te noemen zijn, waardoor de vraag opdoemt ‘is de Heriba nog wel de terechte eerste keus?’

Ik heb het over de Engelse “G7” en de Amerikaanse “Steinberger Capo” (op de markt gebracht door Planet Waves).

G7 “designed to be the best capo in the world”

Hoog tijd dus voor een Classical Neck Capo Shootout . Ter referentie laat ik ook de Amerikaanse “Shubb” meelopen. Een vreselijk ding, vind ik zelf, maar er zijn legio personen die menen dat de Shubb juist heel goed is. Als die gelijk hebben zal het nu blijken.

Als gezegd, het allerbelangrijkste criterium voor een capo is of je de druk zelf kan bepalen. Er zijn zeer veel stupide capo’s op de markt die met een veer of een elastiek werken. Die drukken je snaren in één klap vals. Horror. En dan zie je de gitaristen bijstemmen, door de capo heen. Een langdurige tragedie…

Alle capo’s in de shootout voldoen aan het hoofdcriterium, anders kwamen ze m’n huis niet in. Maar er is meer. Het kostte me werkelijk geen moeite om 9 aan de praktijk ontleende testcriteria op te stellen (en zelfs één die niet aan de praktijk ontleend is: “looks”). Ik hoop dat uw eigen favoriete criterium er bij is…

Gewicht
Een zware capo is irritant. Hoe lichter hoe beter, dat verstoort de balans van de gitaar niet. En als ‘ie eens uit je vingers dondert loopt de gitaar minder kans op beschadiging.
1 Steinberger: 22 gram, vederlicht
2 Heriba: 23 gram
3 Shubb: 50 gram, duidelijk zwaarder
4 G7: 72 gram, te zwaar?

Bedieningsgemak
Welke capo zet je er het gemakkelijkst op, zonder bullshit?
1 Heriba, druk ‘m aan en hij zit. Hulde.
2 Steinberger: draai de oversized schroef aan en de druk verspreidt zich gelijkmatig over de zes snaren. Failsafe, hulde.
3 G7: geweldige techniek, maar toch, zit niet altijd in één keer goed.. De vorm van de achterzijde van de hals kan ‘m in verwarring brengen.
4 Shubb: holbewonerstechniek, moeilijk draaibaar instelschroefje, trial & error montage, druk kan ongelijkmatig verdeeld zijn.

Hoogste positie?
De Heriba kan op een klassieke hals niet hoger dan VI. Hij is te smal. Ontwerpblundertje, Herbert Bauernfeind! Zouden de andere het beter doen? Halen ze X, de hoogst mogelijke positie?
1 Steinberger: haalt X zonder misbaar
2 G7: haalt X, maar hoogste snaar wordt niet direct goed afgeknepen
3 Heriba: haalt VI met pijn en moeite
4 Shubb: haalt met pijn en moeite V ! Foei. Hier heb je niets aan. Terwijl het toch de ‘klassieke’ versie is. Waarschijnlijk niet op D-vormige halzen berekend.

Shubb

Snelheid
“Geef me je hand” van Verreck & Pleijsier vereist in het midden een capo-verplaatsing (van IV naar V). Lukt dat binnen één maat?
1 Heriba: klik los, klik vast.
2 G7: desgewenst met één hand te bedienen (dan moet je ‘m omgekeerd opzetten).
3 Shubb: van IV naar V lukt goed, maar voor grotere verplaatsingen moet hij opnieuw ingesteld worden. Gaap.
4 Steinberger: twee slagen los, twee slagen vast. Gaat net iets te langzaam. Een schroef met grotere ‘spoed’ zou beter zijn. Gehoord, Ned Steinberger?

Bijgeluiden
Ik maakte het mee: klassiek concert met orkest, in gespannen stilte tussen twee delen, waar een kuchje al taboe is, een capo aanbrengen (en in de volgende pauze weer weghalen).
1 Steinberger: geen geluid, gaat geleidelijk open en dicht
2 G7: ook niet
3 Shubb: valt ook mee.
4 Heriba: produceert een duidelijke ‘rrats’, niet veilig dus. Je kan ‘m weliswaar uitbuigen bij het vastzetten, maar dat is voor gevorderden.

Vorm
Zit ‘ie je hand in de weg bij lastige grepen dicht naast de capo?
1 Steinberger: steekt nauwelijks uit
2 G7: het uiteinde is het dunst van allemaal, maar door de grote breedte steekt ‘ie verder uit. Daar is een mouw aan te passen, maar dat kost meer tijd en moeite.
3 Shubb
4 Heriba: duidelijke de dikste. Zit soms in de weg.

Kan je onderdelen kwijtraken?
1 G7: capo vormt één geheel
2 Steinberger: hele duimschroef kan eruit (zal niet snel per ongeluk gebeuren)
3 Shubb: verliesbaar klein rubber knopje, geen reserve-exemplaar meegeleverd
4 Heriba: de zachtplastic aandrukrand is een separaat onderdeel en kan er makkelijk af, waartegenover staat dat een reserve-exemplaar is bijgeleverd, waartegenover staat dat minder fanatieke gebruikers (kinderen en dominees die – ter begeleiding van de gospelzang – de gitaarstudie halfhartig oppakken) beide exemplaren sowieso kwijtraken.

Klank
Zou het uitmaken? Ik zeg u: wel iets, maar niet veel.
1 G7: volle klank, sustain, volume. Gewicht is dus geluidstechnisch eerder een voor- dan een nadeel.
4: ex aequo: de rest.

Steinberger

Looks
1 Steinberger: klein, zwart, discreet
2 Shubb: in situ redelijk discreet
3 Heriba: tsja, plastic, kan niks wezen… Wel keus tussen zwart en, eh, vuilwit?
4 G7: valt erg op, is ook wel mooi, maar niet in een klassieke context. En gitaarhalzen zijn nu ook weer niet zó breed.

Prijs
1 Heriba: ? 5,70 – ? 8,79, peanuts vergeleken met de andere
2 Steinberger: ? 20,- oftewel 44 gulden, foei. Bij Amazon $12,49. Maar ja, we hebben te maken met de transatlantic price penalty.
3 Shubb: ? 20,-
4 G7: in Nederland ? 40,- (waarom, Benelly Import?), in München betaalde ik ? 27,- (de winkelier was geshockeerd toen hij onze prijs hoorde).

Eindklassement
De criteria wegen niet alle even zwaar, dus punten geven zit er niet in. Maar kunnen de nieuwe capo’s dingen die Heriba anno 1973 niet kon? Ja en nee, de Steinberger kan hoger, en hij is mooi low profile op de gitaar. Daarentegen verliest hij iets op maximumsnelheid. Ik hou ‘m erbij, want het is een doordacht dingetje.* TIP: je kan ‘m, i.t.t. de Heriba, op de fret plaatsen. Dit is de ultieme garantie tegen overdruk. De G7 ga ik niet echt gebruiken denk ik, hij is eigenlijk te zwaar en te breed en te aanwezig op de gitaar, en zit niet altijd direct goed. De klank is goed, dat wel. En de Shubb, we hebben ‘m nog een kans gegeven, maar het blijkt nog een groter onding dan ik al dacht.

Naschrift: de cejilla, de oercapo, het houtje met draadje en stempen, nam geen deel aan de shootout. Dat komt omdat ik zo’n ding niet in bezit heb. Terwijl het misschien wel de beste en simpelste capo is. Dus, heb je zoiets en ben je er dolblij mee, houwe zo.

PS: wereldwijd bestaan nog wel meer interessante capo’s, maar die heb ik niet in handen gehad..

*En let op: als je gitaarhals net zo extreem dun is die van D. van Ooijen dan sluit de Steinberger niet! En for that matter, ook de 1823 Lacote blijkt te dun. Ik zal het Ned effe doorgeven…